
Pracownia Biologii i Entomologii Sądowej
Zwiększone ostatnio zapotrzebowanie na wiedzę z zakresu szeroko rozumianej biologii sądowej, powszechne zainteresowanie studentów praktycznymi aspektami biologii oraz brak wykwalifikowanych specjalistów (zwłaszcza z zakresu entomologii sądowej) przyczyniły się do powołania nowej Pracowni Biologii i Entomologii Sądowej (Zarządzenie 39/2019 Rektora Uniwersytetu Wrocławskiego z dnia 8 kwietnia 2019 r.).
Profil naukowo-dydaktyczny Zakładu Biologii, Ewolucji i Ochrony Bezkręgowców na obecnym etapie jego funkcjonowania, poza głównymi nurtami badawczymi obejmującymi taksonomię, systematykę, biogeografię i biologię konserwatorską, skupia się ostatnio, także na wątkach badawczych poświęconych entomologii sądowej.
Pracownia Biologii i Entomologii Sądowej obejmuje działania związane z:
badaniem rozsiedlenia i bionomii nekrofagicznych gatunków owadów, ale też innych bezkręgowców; prowadzeniem badań właściwych dla profilu entomologii sądowej;
wymianą doświadczeń ze specjalistami entomologii i medycyny sądowej w kraju i za granicą; opracowywaniem specjalistycznych opinii na potrzeby wstępnych postępowań kryminalistycznych i procesów sądowych; edukacją i popularyzacją zagadnień związanych z biologią i entomologią sądową.
Połączenie wiedzy taksonomicznej z aspektami entomologii sądowej pozwoliło na zaproponowanie studentom Wydziału Nauk Biologicznych możliwości studiowania całościowego tych dziedzin i połączenia ich z praktycznymi działaniami na tym polu. Jest to szczególnie ważne w kontekście stawianym uczelniom wyższym oczekiwaniom odnośnie wyposażania studentów w umiejętności o charakterze praktycznym, przydatnych później w życiu zawodowym.
Zespół pracowni
Pracownicy Pracowni mają już ugruntowaną współpracę ze specjalistami medycyny sądowej oraz entomologii sądowej w kraju i za granicą. Od trzech lat aktywnie biorą udział w specjalistycznych konsultacjach głównie dla Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu. Wspólnie z pracownikami z w/w zespołu kierowanego przez prof. dra hab. Tomasza Jurka (UM Wrocław) uczestniczą w sekcjach, zabezpieczają, opiniują i badają ślady biologiczne obecne na zwłokach. Wyniki ich analiz są częścią specjalistycznych opinii na potrzeby postępowań przygotowawczych, karnych i sądowych. W ostatnich kilku latach pracownicy Pracowni opublikowali wspólnie z wyżej wymienionymi specjalistami artykuły w prestiżowych czasopismach, m.in. Forensic Science International i International Journal of Legal Medicine. Kierownik Pracowni jest biegłym sądowym przy Sądzie Okręgowym we Wrocławiu, członkiem Polskiego Towarzystwa Medyków Sądowych i Kryminologii (od 2018-2022) oraz członkiem European Association for Forensic Entomolgy (od 2019).
W skład Zespołu Pracowni wchodzą:
- prof. dr hab. inż. Marcin Kadej (kierownik Pracowni/promotor doktoratów/opiekun stażystów i praktykantów)
- dr hab. Monika Krzyżanowska (kopromotor doktoratu, Zakład Biologii Człowieka WNB UWr)
- dr hab. inż. Rafał Ogórek (współpracownik, Zakład Genetyki i Mykologii WNB UWr)
- dr Małgorzata Bonar (współpracownik, Zakład Biologii Człowieka WNB UWr)
- dr n. med. Łukasz Szleszkowski (stażysta/promotor pomocniczy doktoratu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śl.)
- dr n. med. Paweł Szpot (stażysta/promotor pomocniczy doktoratu, Uniwersytet Medyczny im. Piastów Śl.)
- dr n. med. Agata Thannhäuser (opiekunka doktorantek PBiES po stronie Uniwersytetu Medycznego im. Piastów Śl.)
- lic. Taras Bezkorovainyi (praktyka 24.06.2024-31.08.2024, kierunek Genetyka i Biologia Eksperymentalna)
- mgr Marcin Cholewa (doktorant Kolegium Doktoranckie Szkoły Doktorskiej UWr)
- lic. Paweł Figurski (praktyka 10.07.2023-31.08.2023, kierunek Genetyka i Biologia Eksperymentalna)
- lic. Weronika Gniadzik (praktyka 17.07.2023-30.09.2023, kierunek Genetyka i Biologia Eksperymentalna)
- mgr Patrycja Łącka (doktorantka Kolegium Doktorskie SD UWr)
- mgr Katarzyna Palacz (doktorantka Kolegium Doktorskie SD UWr)
- mgr Klaudyna Spychała (doktorantka Kolegium Doktorskie SD UWr, Zakład Genetyki i Mykologii WNB UWr)
- lic. Olga Szewczyk (praktyka 01.07.2022-30.06.2023, kierunek Chemia i Toksykologia Sądowa, WCh-UWr)
- lic. Karo Walkowiak (praktyka 01.07.2022-30.06.2023, kierunek Chemia i Toksykologia Sądowa, WCh-UWr)
- lic. Elżbieta Workiewicz (praktyka, kierunek Chemia i Toksykologia Sądowa, WCh-UWr)
10 lutego 2021 r. odszedł od nas śp. prof. Dariusz Tarnawski – jeden z pierwszych członków Zespołu.
Współpraca
Współpracujemy z:
- Pracownią Tanatologii Sądowej Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Pracownią Toksykologii Sądowej Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej Uniwersytetu Medycznego we Wrocławiu
- Laboratorium Kryminalistycznym Komendy Wojewódzkiej Policji we Wrocławiu
- Katedrą Kryminalistyki Akademii Nauk Stosowanych im. Stanisława Staszica w Pile
- Katedrą Kryminalistyki UWr
- Centrum Nauk Sądowych Uniwersytetu Warszawskiego.
Publikacje pracowni
- Ecological aspects of unusual findings of animals nesting inside a mummified human corpse in natural conditions, Forensic Science International (2018)
- A mummified human corpse and associated insects of forensic importance in indoor conditions, International Journal of Legal Medicine (2020)
- Can plants indicate where a corpse is buried? Effects of buried animal tissues on plant chemistry: Preliminary study, Forensic Science International (2021)
- Microbial traces and their role in forensic science (2021)
- Salt mummification” – Atypical method of embalming a corpse, International Journal of Legal Medicine (2022)
- Entomologia sądowa – definicja, zakres, wybrane kierunki badań, Kosmos (2022)
- Dermestes (s.str.) haemorrhoidalis (Coleoptera: Dermestidae) – the most frequent species on mummified human corpses in indoor conditions? Three cases from south-western Poland, Insects (2023)
- Microscopic Fungi on the Corpse – Promising Tool Requiring Further Research (2024)
Zaplecze badawcze
Pracownia już obecnie dysponuje niezbędnym zapleczem badawczym, dydaktycznym i technicznym. Posiada również odpowiednie zbiory naukowe z tej dziedziny, które nieustanie są powiększane. W letnim semestrze 2019 uruchomiony został autorski kurs pt. „Entomologia sądowa (entomoskopia)” skierowany do studentów Wydziału Nauk Biologicznych (biologia – spec. ekologia i rożnorodność biologiczna, spec. biologia człowieka, genetyka i biologia eksperymentalna, mikrobiologia) oraz Wydziału Chemii (kierunek chemia i toksykologia sądowa). Obecnie przedmiot realizowany jest dla każdego z wyżej wymienionych kierunków po jednej grupie.
Otwarte seminaria pracowni
Od listopada 2019 roku w ramach Pracowni organizowane są seminaria tematyczne (aktualny wykaz poniżej), podczas których zaproszeni specjaliści prezentują treści z zakresu tzw. forensic science. Wstęp na wykłady jest wolny.
Napisali o nas
- Co można wyczytać z ludzkiego ciała?
- Pszczoły, osy i wiewiórka zamieszkały w ciele wisielca. A kto zamieszka z nami po śmierci?
- Naukowcy o tym, jak pszczoły, osy i wiewiórka zamieszkały w ciele wisielca
- Entomolodzy i medycy na tropie śmierci
- Marcin Kadej wśród specjalistów od forensic science
- Entomologia Sądowa, czyli owady i te sprawy „Co śledczy powinien wiedzieć o owadach?
- Entomolodzy z policjantami. Jest umowa o współpracy
- Naukowcy z Pracowni Biologii i Entomologii Sądowej Wydziału Nauk Biologicznych Uniwersytetu Wrocławskiego będą współpracować z Laboratorium Kryminalistycznym
- Cenne owady w służbie medycyny sądowej
- Owad potrafi wskazać mordercę
- Czas zgonu, miejsce zbrodni, DNA ofiary – co owady mówią entomologom sądowym
- Zeznania literackiego kryminalisty #8 – wywiad z pisarzem Markiem Krajewskim
- #bio: entomologia sądowa – na Synapsach, Radio LUZ